Το άγχος είναι μια από τις πιο συχνές ψυχολογικές διαταραχές
παγκοσμίως και έχει σημαντικές επιπτώσεις στην ποιότητα ζωής των
ατόμων. Εκτός από τα σωματικά και συναισθηματικά συμπτώματα,
επηρεάζει αρνητικά και την υποκειμενική ικανοποίηση από τη ζωή,
δηλαδή το πώς το άτομο αισθάνεται σχετικά με την καθημερινότητά του
και την ευημερία του συνολικά. Η παρούσα μελέτη, που διεξήχθη το
2023, εστιάζει στη σχέση μεταξύ άγχους και ικανοποίησης από τη ζωή
και εξετάζει αν ο ρόλος της επαναλαμβανόμενης αρνητικής σκέψης –
όπως η εμμονική ανησυχία και ο αρνητικός αναστοχασμός – λειτουργεί
ως ενδιάμεσος παράγοντας που εντείνει τη δυσμενή επίδραση του
άγχους στην ικανοποίηση αυτή.
Σκοπός της Μελέτης
Ο βασικός σκοπός της έρευνας ήταν να διερευνηθεί κατά πόσο η
επαναλαμβανόμενη αρνητική σκέψη μεσολαβεί στη σχέση ανάμεσα στο
άγχος και την ικανοποίηση από τη ζωή. Η θεωρητική υπόθεση ήταν ότι οι
γνωστικές διεργασίες που περιλαμβάνουν εμμονική και αρνητική σκέψη
αυξάνουν την επίδραση του άγχους στην ψυχική ευεξία, μειώνοντας την
ποιότητα ζωής.
Μεθοδολογία
Η μελέτη πραγματοποιήθηκε σε δείγμα 435 ενηλίκων που είχαν
διαγνωστεί με αγχώδεις διαταραχές. Οι συμμετέχοντες συμπλήρωσαν
ερωτηματολόγια που αξιολογούσαν τρία βασικά μεγέθη: τα επίπεδα
άγχους, τη συχνότητα επαναλαμβανόμενης αρνητικής σκέψης και την
ικανοποίηση από τη ζωή. Η ανάλυση των δεδομένων έγινε μέσω
μεθόδου διαμεσολάβησης (mediation analysis), η οποία επιτρέπει την
κατανόηση της σχέσης μεταξύ μεταβλητών μέσα από έναν ενδιάμεσο
παράγοντα.
Αποτελέσματα
Η ανάλυση των δεδομένων έδειξε ότι το αυξημένο άγχος συσχετίζεται με
μειωμένη ικανοποίηση από τη ζωή. Ωστόσο, αυτή η σχέση ενισχύεται
σημαντικά όταν τα άτομα παρουσιάζουν υψηλή συχνότητα
επαναλαμβανόμενης αρνητικής σκέψης. Συγκεκριμένα, όσοι σκέφτονταν
εμμονικά και αρνητικά για τις καταστάσεις της ζωής τους εμφάνιζαν
μεγαλύτερη μείωση στην υποκειμενική τους ευημερία, ανεξάρτητα από
το επίπεδο άγχους τους. Αυτό σημαίνει πως η αρνητική σκέψη δρα ως
κρίσιμος παράγοντας που επιδεινώνει την ψυχική κατάσταση και την
αντίληψη ικανοποίησης από τη ζωή.
Συμπεράσματα και Σημασία
Η μελέτη υπογραμμίζει τη σημασία των γνωστικών διεργασιών στο
πλαίσιο του άγχους και της ευημερίας. Δεν αρκεί μόνο η μείωση των
συμπτωμάτων άγχους, αλλά και η τροποποίηση των αρνητικών μοτίβων
σκέψης για να επιτευχθεί βελτίωση της ποιότητας ζωής. Η
ψυχοθεραπεία στοχεύει στην αλλαγή των δυσλειτουργικών γνωστικών
προτύπων, προσφέροντας μεγαλύτερη ψυχική ευεξία. Επίσης, η
εκπαίδευση των ασθενών στην αναγνώριση και τη διαχείριση των
αρνητικών σκέψεων αποτελεί σημαντικό βήμα στην ψυχοθεραπευτική
διαδικασία.
Η εμβάθυνση στη γνωστική πλευρά του άγχους ανοίγει δρόμους για πιο
στοχευμένες και αποτελεσματικές παρεμβάσεις, οι οποίες δεν θα
περιορίζονται μόνο στη μείωση των συναισθηματικών συμπτωμάτων
αλλά και στην ενίσχυση της συνολικής ικανοποίησης από τη ζωή.
Πηγή:
PubMed – Anxiety and life satisfaction